Yapısal boy kısalığı, erkek çocuklarda boy kısalığının en sık nedenidir.
Çocuklar büyümesinde ailelerinin genetik yapısı çok önemlidir. Öyle ki normal şartlarda bir çocuğun erişkin boy potansiyeli, her iki ebeveynin boyları ile yapılan hesaplanmalar ile tahmin edilebilir.
Yapısal boy kısalığı, aslında normal bir durumdur. Yapısal boy kısalığı olan çocuklar, ailesinden aldıkları genetik potansiyele uygun olarak büyürler. Bu çocukların erişkin boyları, ailesinden aldıkları genetiğe uygun olmaktadır.
Yapısal boy kısalığı olan çocukların beslenme durumu değerlendirildiğinde genellikle iştahlarının az olduğu ve yaşına uygun kilo alımının düşük olduğu saptanır.
Yapısal boy kısalığı olan çocukların kemik yaşının yaşına göre geri olduğu görülmektedir. Kemik yaşı geriliği 2 yıl hatta 4 yıl kadar olabilir.
Yapısal boy kısalığı olan bebeklerin boy uzaması ve ağırlık artışı, 3-6 aylıktan itibaren yavaşlar. Bu yavaş seyir genellikle 2-3 yaşına kadar devam eder. 2-3 yaşından sonra büyüme normal bir hızda yeniden başlar. Yapısal boy kısalığı olan çocukların boyları ya 10-25 persentilleri boyunca ya da 3 persentilin altında seyreder. Yaşına uygun büyüme gösterdikleri için oldukları persentil eğrisine paralel ilerlerler. Ancak kilo alımları da düşüktür. Yani Yapısal boy kısalığı olan çocuklar, normal boy uzama hızına sahiptirler.
Yapısal boy kısalığı olan çocuklar genellikle yaşıtlarına göre daha geç ergenliğe girerler. Ergenlik gecikmesi nedeniyle büyüme eğrisinden daha da uzaklaşmaya başlarlar. Ancak ergenliğe girince (ortalama 14 yaşında), yaşlarına göre daha fazla boy uzama olmakta ve yaşıtlarını yakalama büyümesi göstermektedirler. Anne ve baba boyuna göre hesaplanan erişkin boylarına ulaşırlar. Ailede benzer büyüme öyküsü % 60-90 olguda rastlanır.
Annenin boyu ve babanın boyu toplanır
Erkek çocuk için 13cm ekleme yapılır
Kız çocuk için 13cm çıkarma yapılır
İkiye bölünür.
Örnek: Naz: 160 cm ve Ufuk: 180 cm
160 + 180 = 340 cm
Cemile için ® 340 cm – 13 = 327 cm
Cem için ® 340 cm + 13 = 353 cm
İkiye Bölme
Cemile için ® 327 cm / 2 = 163,5 cm
Cem için ® 353 cm / 2 = 176,5 cm
Yapısal boy kısalığı olan çocuklarda, beslenme, genetik ve hormonal hastalıklar gibi patolojiler yoktur. Bu nedenle ilk muayene ve tetkiklerden sonra bu çocukların takibi yeterlidir. Çünkü çocuklar yaşına uygun büyüme atakları göstermeleri zorunludur.
Ancak aşağıdaki durumlardan biri varsa bu çocuklar mutlaka araştırılmalıdır:
Ailede çok sayıda kısa boylu birey varsa
Çocuğun muayene ve tetkiklerinde problem saptanırsa
Çocuğun boyu yaşıtlarına göre çok kısa ise
Yıllık boy uzamaları yeterli değilse
Tahmini erişkin boyu aileye ve topluma göre çok kısa ise
14 yaşına ulaşmasına rağmen ergenlik başlamazsa
Bir çocuk endokrinoloji uzmanına ile başvurmalısınız.
Yapısal boy kısalığı, bir bozukluktan ziyade normal büyümenin bir çeşididir. Yapısal boy kısalığı olan çocuklarda, ailelerinden aldıkları genetik mirasa uygun uzadıkları için tedaviye gerek yoktur. Bu çocuklar, ilk muayene ve tetkiklerden sonra sağlıklı erişkin boya ulaşıncaya kadar takip edilmelidir. Ancak takip esnasında boy uzaması yeterli değilse tedavi gerekebilir. Diğer taraftan bazı çocuklarda boy uzamadaki gecikme (ve/veya ergenlikte gecikme) tedaviyi gerektirecek şekilde psikolojik sorunlara neden olabilirler.
Ankara Çocuk Endokrinoloji Uzmanı olarak size ve çocuklarınıza yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.