Tahin, Çocuklarda Boy Uzamasın Yapar Mı?
Tahin, susamdan elde edilen bir gıda maddesi olup, sağlıklı yağlar, proteinler, mineraller (özellikle kalsiyum, demir, magnezyum) ve vitaminler (B grubu vitaminleri) açısından zengindir.
Tahin, çocukların beslenmesinde önemli bir yere sahip olan besinlerden biridir. Tahin, çocuklar için besleyici ve sağlıklı bir gıdadır. Kemik sağlığını destekler, enerji sağlar, bağışıklık sistemini güçlendirir ve sindirimi düzenler. Çocuklar için tahinin bazı faydaları:
1. Yüksek Besin Değeri: Tahin, pek çok önemli besin maddesi açısından zengindir. İçerdiği besin öğeleri arasında:
Protein: Tahin, bitkisel kaynaklı iyi bir protein kaynağıdır.
Sağlıklı Yağlar: Susam, doymamış yağ asitleri açısından zengindir, özellikle omega-6 yağ asitleri içerir. Bu yağlar kalp sağlığı için faydalıdır.
Mineraller: Kalsiyum, magnezyum, demir, çinko ve fosfor gibi mineraller bakımından zengindir. Bu mineraller kemik sağlığı ve genel büyüme için önemlidir.
Vitaminler: E vitamini (antioksidan özellikleri ile bilinir), B vitaminleri ve folik asit içerir.
2. Kemik Sağlığına Destek: Tahin, yüksek miktarda kalsiyum içerir. Kalsiyum, çocuklarda kemik gelişimi için son derece önemlidir. Yeterli kalsiyum alımı, sağlıklı kemiklerin ve dişlerin gelişimine yardımcı olur.
3. Enerji Kaynağı: Tahin, yüksek kalori içeriği nedeniyle çocuklar için iyi bir enerji kaynağıdır. Özellikle hızlı büyüme döneminde olan çocuklar, enerjiye ihtiyaç duyarlar. Tahin, bu enerjiyi sağlarken aynı zamanda besin değeri açısından zengin bir seçenek sunar.
4. Bağışıklık Sistemi Güçlendirici: Tahin, antioksidan özellikleriyle bilinen E vitamini açısından zengindir. Antioksidanlar, vücudu serbest radikallerden korur ve bağışıklık sistemini destekler. Ayrıca tahindeki çinko da bağışıklık sistemini güçlendiren önemli bir mineraldir.
5. Sindirim Sağlığı: Tahin, lif açısından da zengin bir kaynaktır. Lif, sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına yardımcı olur ve çocuklarda kabızlık gibi sindirim sorunlarını önlemeye yardımcı olabilir.
6. Kandaki Şeker Düzeyini Dengeler: Tahin, düşük glisemik indekse sahip bir gıda olduğu için, kan şekerinin hızla yükselmesini engeller. Bu özellik, çocukların enerji seviyelerini dengede tutmaya yardımcı olabilir.
7. Beyin Gelişimine Yardımcı: Tahin, omega-3 ve omega-6 yağ asitleri içerdiği için beyin gelişimi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Bu yağ asitleri, özellikle çocuklarda beyin fonksiyonlarının gelişmesinde önemlidir.
8. Alerji Riski: Tahin, susam içerdiğinden, bazı çocuklarda susam alerjisi olabilir. Susam alerjisi, bazı çocuklar için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, tahini çocukların diyetine eklemeden önce, alerji riskini göz önünde bulundurmak önemlidir.
Çocuklar Ne Kadar Tahin Tüketmelidirler?
Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişmesi için, tahinin dengeli bir şekilde ve uygun miktarda tüketilmesi önemlidir.
Yaş ve Miktar: 1 yaş üzeri çocuklar için günde 1-2 tatlı kaşığı kadar tahin yeterli olabilir.
Dengeli Tüketim: Tahin, enerjisi fazla bir gıda olduğundan fazla tüketilmesi, aşırı kalori alımına yol açabilir. Bu nedenle, dengeli bir şekilde ve diğer sağlıklı gıdalarla birlikte tüketilmelidir.
Alerji Testi: Eğer çocuğunuzda daha önce herhangi bir alerji geçmişi varsa, tahin vermeden önce dikkatli olunmalı ve doktor önerisi alınmalıdır.
Tahin, Çocukların Hormonlarını Etkiler Mi?
Fitoöstrojenler, bitkilerde bulunan ve kimyasal olarak östrojen (kadınlık) hormonuna benzer yapıya sahip olan bileşiklerdir. Fitoöstrojenler, vücutta östrojen (kadınlık hormonu) benzeri etki gösterirler ancak östrojene (kadınlık hormonu) göre çok daha zayıf etkileri vardır.
Tahin, susam tohumlarından elde edilir. Susam tohumları, sesamin ve sesamolin gibi lignanlar adı verilen bileşikler içerir. Lignanlar, fitoöstrojen sınıfına giren bileşiklerdir. Bu nedenle, vücuttaki östrojen (kadınlık hormonu) reseptörlerine bağlanarak, östrojenin (kadınlık hormonu) etkilerini taklit edebilirler. Ancak susamın içerdiği östrojenin (kadınlık hormonu) etkilerini taklit edebilme gücü (fitoöstrojen gücü), soya fasulyesi veya keten tohumu gibi diğer kaynaklara göre daha düşüktür.
Östrojen (Kadınlık Hormonu), Çocukların Boy Uzamasını Nasıl Etkiler?
Östrojen (kadınlık hormonu), çocuklarda ve ergenlik döneminde boy uzaması üzerinde önemli bir etkiye sahip olan bir hormondur. Çocuklarda östrojen (kadınlık hormonu), hem boy uzamasını teşvik eder hem de durdurur. Bu durum biraz paradoksal gibi görünse de, hormonların karmaşık etkileşimleri nedeniyle böyle bir durum ortaya çıkar.
Kızlarda ergenliğin başlamasıyla birlikte artan östrojen (kadınlık hormonu), büyüme hormonu üretimini uyararak ilk başta hızlı boy uzamasına neden olur. Diğer taraftan östrojen (kadınlık hormonu), uzun kemiklerin uçlarındaki büyüme plaklarını olgunlaştırarak kemikleşme-kapanma sürecini hızlandırır. Bu nedenle östrojen (kadınlık hormonu), boy uzamasının durmasına neden olur.
Kızlar, erkeklere (9-14 yaş) göre daha küçük yaşlarda ergenliğe girer (8-13 yaş) ve östrojen (kadınlık hormonu) seviyesi daha erken yükselir. Bu nedenle kızlarda ergenlik boy uzaması daha erken başlar. Ancak östrojen (kadınlık hormonu) seviyesinin erken artması ile birlikte büyüme plakalarının kemikleşmesi-kapanması, erkeklerden daha hızlı olur.
Çocuklara östrojen (kadınlık hormonu) verilmesi veya erken yaşta östrojen (kadınlık hormonu) seviyelerinin yükselmesi, ilk anda boy uzamasının hızlanmasına neden olsa bile, çoğunlukla büyüme plakalarının erken kapanmasına ve boy uzamasının durmasına neden olur. Yani erken östrojen (kadınlık hormonu) artışı, büyüme sürecini olumsuz etkiler. Bunun aksine yeterli östrojen (kadınlık hormonu) düzeyine sahip olmayan kızlarda, büyüme plakları daha geç kapandığı için boyları daha uzun olur.
Diğer taraftan erkeklerde de östrojen (kadınlık hormonu) seviyeleri, kızlara göre daha düşük olduğu için, erkeklerde boy uzaması daha uzun süre devam eder. Bu durumda erkeklerde, kemik büyüme plaklarının kapanması gecikir ve daha uzun olurlar.
Tahin, Çocukların Boy Uzamasını Nasıl Etkiler?
Tahin ve susam, östrojen (kadınlık hormonu) benzeri etkisi olduğu düşünülen gıdalar arasında yer alır, ancak bu etki zayıf ve sınırlıdır. Ancak susam ve tahin, düzenli ve fazla miktarda tüketildiğinde, vücuttaki östrojen (kadınlık hormonu) reseptörlerine bağlanarak östrojen (kadınlık hormonu) benzeri etkiler gösterebilir.
Çok fazla tahin tüketilmesi, ilk anda boy uzamasını hızlandırıyor gibi (nadiren) gözükebilir ve sanki çocuğun boy uzamasına katkı sağlıyor gibi gözükebilir. Ancak östrojen (kadınlık hormonu) benzeri etkisi nedeniyle çok fazla tahin tüketilmesi, kemiklerde büyüme plaklarının normalden daha erken kapanmasına ve boyun kısa kalmasına neden olabilir.
Diğer taraftan tahin, enerjisi fazla bir gıda olduğundan fazla tüketilmesi, aşırı kalori alımına ve obeziteye yol açabilir. Obezite, çocuklarda boy uzamasına engel olabilir ya da uzama sürecini olumsuz etkileyebilir.
Sonuç Olarak Tahin Boy Uzamasında Faydalı Mıdır?
Tahin, çocukların beslenmesinde yer alması gereken sağlıklı bir besindir. Ancak çok fazla tahin tüketilmesi, östrojen (kadınlık hormonu) benzeri etkisi nedeniyle kemiklerin erken kapanmasına ve boyun beklenenden daha kısa kalmasına neden olabilir. Bu nedenle maksimum boy uzaması tek bir besinle değil, dengeli ve yeterli beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve genetik faktörlerin bir araya gelmesiyle gerçekleşir.
Ankara Çocuk Endokrinoloji Uzmanı olarak size ve çocuklarınıza yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.
