Çocuklarımızı Endokrin Bozuculardan Korumalıyız

Çevremizde çoğu sentetik olmak üzere 100 000’in üzerinde kimyasal madde bulunmakta ve her yıl 1000 üzerinde yeni kimyasal maddenin de ilave edildiği hesaplanmaktadır. Bu kimyasal maddeler hem şimdi yaşayan canlıları hem de gelecek nesillerin sağlığını olumsuz olarak etkilemektedir.

Endokrin bozucular, hormonların etkisini taklit etme veya müdahale etme yeteneğine sahip, doğal veya sentetik her türlü kimyasal maddelerdir.

Endokrin Bozucular Nerelerde Vardır?

Endokrin bozucular, 

• Plastiklerde

• Deterjanlarda

• Böcek ilaçlarında

• Endüstriyel kimyasallarda bulunmaktadır.

Endokrin bozuculardan tamamen uzak durmak ve kurtulmak mümkün değildir. Çünkü evimizde, soluduğumuz havada, yediğimiz yiyeceklerde ve içeceklerde olabilmektedir.

Endokrin Bozuculardan Korunmak İçin Dikkat Edilecek Noktalar Nelerdir?

• Eller sık sık ve özellikle de yemekten önce anti-bakteriyel ve kokulu olmayan doğal sabunlar ile yıkanmalıdır. 

• Evlerin sık sık havalandırılması ve hafif ıslak toz bezleri ile tozların alınması önemlidir. Ayrıca hepafiltreli elektrik süpürgelerin kullanılması da faydalıdır.  

• Sebze ve meyveleri, mevsiminde ve uygun miktarlarda tüketilmesine dikkat edilmelidir. Aynı gıdadan sürekli ve çok miktarda tüketilmemesi önemlidir. Ayrıca sebze ve meyveler olabildiğince organik olmalı ve bol su ile iyice yıkanmalıdır.Pestisit içermeyen organik gıdalar tercih edilmelidir.

• Çocuklarda kozmetiklerin (parfüm, deodorant, losyon, krem, oje, ruj vs) kullanılması önerilmemektedir. İllaki kullanılacaksa çok az miktarda ve kokusuz-katkısız olanlar tercih edilmeli ve cilde çok temas etmemesi sağlanmalıdır. Paraben içermeyen ürünler tercihe dilmelidir.

• Ayakkabıların eve sokulmaması ve dışarıda çıkarmak da faydalı olmaktadır.

• Konserve gıdalar yerine taze gıdalar tercih edilmelidir. Evde yemek pişirmeye öncelik verilmeli ve fast food ve işlenmiş gıdaların tüketimi azaltılmalıdır.

• Tercih edilecekse karton muhafazalı ve cam kavanozdaki ürünler tercih edilmelidir. Bilinen markaların ürünleri tercih edilmelidir.

• Abur cuburların yapımında kullanılan gıda katk ımaddeleri ile soya, lavantayağı, rezene çayı ve arı poleni gibi doğal olduğu ileri sürülen gıda takviyeleri de erken ergenlik gelişimi için risk teşkil edebilir. 

• Plastik yerine cam, porselen ve paslanmaz çelik mutfak malzemeleri (bardak, şişe, damacana, tabak vs) kullanılmalıdır.

• Mümkünse tek kullanımlık plastikleri tercih edilmelidir. Mikro dalgada yiyecek ve içecekler plastikler içinde ısıtılmamalı ve bulaşık makinesinde yıkanmamalıdır. Yoğurt kabı veya su şişesi tekrar kullanılmamalıdır. Çay, kahve gibi sıcak içecekleri plastik kaplarda tüketmekten kaçınılmalıdır. Plastik ambalaj üzerinde bu plastiğin bisfenol A vefitalat içermediğini gösteren mühürler kontrol edilmelidir.

• Yumuşak plastik oyuncaklardan kaçınınız ve pamuklu veya tahta oyuncaklar tercih ediniz. Plastik oyuncak ve diş kaşıyıcısı alınacaksa Fitalat ve Bisfenol A içermediği kontrol edilmelidir. Güvenilir olmayan marka ve ürünler kesinlikle kullanılmamalıdır.

• Teflonlar yerine paslanmaz çelik, seramik ve demir döküm tencere ve tavalar kullanılmalıdır. Teflonlar kullanılacaksa, boş iken ısıtılmamalı mutlaka içinde sıvı veya yemek olmalıdır. Kısık veya orta ateşte ısıtılmalı ve teflonun kavrulmasına müsaade edilmemelidir. Kullanım esnasında mutfak havalandırılmalı ve aspiratör kullanılmalıdır. Çizilen ve hasarlanan teflonlar kullanılmamalıdır.

• Alev geciktiricili, kimyasal madde içermeyen döşeme malzemeleri ve mobilyalar evlerde tercih edilmelidir. Su geçirmez ve leke tutmaz kumaşlar tercih edilmemelidir.

• Bilinen ve denetlenen markaların tavuk ve süt ürünlerinin tüketilmesinde sakınca yoktur. Ancak tavuğun derisi yenmemelidir.

• Derin su balıkları (mezgit, kefal, levrek ve kalkan gibi) yerine ağır metal oranları daha düşük olan hamsi, istavrit ve palamut gibi yüzey balıkları tercih edilebilir.  Çiftlik balıkları tercih edilememelidir. Balıkların derisi yenmemelidir.

• Ihlamur, adaçayı, sarı kantaron, zencefil, şerbetçi otu çayı çok tüketilmemelidir.

• Ortamda tütsü ve mum kullanımı sınırlandırılmalı ve sigara içilmemelidir.

• Alışveriş kasa fişleri, bankamatik makbuzları, plastik şişelerin dış ambalajlarına dokunduktan sonra mutlaka eller yıkanmalıdır.

• Bulaşık makinasında parfümsüzd eterjan v ebeyaz sirke kullanılmalıdır.

• Geceleri çok az ışığa maruz kalmaya çalışılmalıdır. Zorunlu durumlardaki ışıklar olabildiğince uzakta tutulmalıdır. Mümkünse uyumadan iki saat önce,televizyon, tablet, cep telefonu ve bilgisayarları kapatılmalıdır.  

Yukarıda yazılanlara dikkat edersek çocuklarımızı endokrin bozuculardan korumuş oluruz.