Çocuklarda Sivilce Tedavisinde İzotretinoin Kullanımına Dikkat Edilmelidir!

Ergen çocukların çoğunluğu (yaklaşık %85) sivilcelerden şikayetçidir. Özellikle şiddetli sivilcelerde, krem şeklindeki tedaviler yeterli olmamaktadır. Özellikle ciddi sivilceler varlığında izotretinoin son 40 yıldır kullanılmaktadır.

İzotretinoin, A vitamininden elde edilen bir ilaçtır. İzotretinoin, genellikle şiddetli sivilce tedavisinde kullanılan güçlü bir ilaçtır ve ciltteki yağ üretimini azaltarak sivilceye neden olan bakterileri yok edilmesine yardımcı olur.

İzotretinoin, kullanım sırasında yan etkiler sık görülmektedir. Ancak şiddetli sivilce tedavisinde çok etkili olduğu için sıklıkla kullanılmaktadır. En yaygın yan etkileri, cilt ve mukozalarda kuruluk, yorgunluk, kas ağrıları, eklem ağrıları, karaciğer fonksiyonlarında bozulma ve kolesterol yüksekliğidir.

İzotretinoin, sık gündeme gelmeyen önemli bir yan etkisi de boy uzaması üzerine olumsuz etkileridir. İzotretinoinin boy uzamasını doğrudan etkileyip etkilemediği konusunda kesin bir yanıt yoktur. Ancak, bazı olasılıkları göz önünde bulundurmak mümkündür:

Ergenlik Döneminde Büyüme: İzotretinoin, özellikle ergenlik dönemindeki bireyler tarafından kullanıldığında, büyüme plakalarını etkileyebilir. Büyüme plakaları, kemiklerin uzamasını sağlayan bölgeler olup, büyüme plakaları kapandığında boy uzaması durur. İzotretinoin, teorik olarak büyüme plakalarının erken kapanmasına yol açabileceği ileri sürülmektedir. Ancak izotretinoinin boy uzamasına direkt bir etkisi olduğuna dair güçlü bir bilimsel kanıt yoktur.

Hormonlar ve Büyüme: İzotretinoin, vücuttaki hormon seviyelerini etkileyebilir. İzotretinoin, büyüme hormonunu (ile IGF-1 (insülin benzeri büyüme faktörü-1) ve IGF-BP3 (insülin benzeri büyüme faktörü-bağlayıcı protein 3)) etkileyerek boy uzamasını olumsuz etkileyebileceği ileri sürülmektedir.

Kemik Sağlığı: İzotretinoin, kalsiyum metabolizmasını etkileyebilir. Uzun süreli izotretinoin tedavisi, kalsiyum emilimini azaltabilir veya kemiklerdeki kalsiyum dengesini bozabilir. Ayrıca izotretinoin tedavisinin kemik mineral yoğunluğu üzerinde olumsuz etkileri olabileceği bazı çalışmalarla bildirilmiştir. Ancak, bu olumsuz etkiler, genellikle tedavi süresi ve dozu gibi faktörlere bağlıdır. Bu nedenle izotretinoin tedavisinin, kemiklerde zayıflığa neden olabileceği ve kırık riskinin artabileceğini göstermektedir. Bu olumsuzluklar çoğunlukla uzun süreli ve yüksek dozda izotretinoin kullanımıyla ilişkilidir.

Yan Etkiler ve Genel Sağlık: İzotretinoin, karaciğer fonksiyonlarını ve lipid seviyelerini etkileyebilecek potansiyel yan etkilere sahiptir. Bu yan etkiler, çocuğun sağlık durumunu etkileyebilir ve dolaylı olarak büyüme üzerine olumsuz etki olabilir.

Sonuç olarak, yüksek dozlarda veya uzun süreli izotretinoin kullanımının kemik büyümesini bozabileceği ve büyüme plakalarının erken kapanmasına neden olabileceği konusunda ciddi endişeler vardır.  Ancak bu olumsuz etkilerin olup olmadığına ait güçlü bilimsel kanıtlar yoktur. Bu nedenle özellikle büyüme çağındaki ergen çocuklarda izotretinoin kullanımı konusunda dikkatli olunmalıdır. Özellikle erişkin boyunun kısa olması riski olan çocuklarda, sivilce tedavisinde izotretinoin kullanımı konusunda dikkatli olunmalı ve acele edilmemelidir. Mümkün olduğu kadar çocukların büyüme plakları kapandıktan sonra yada erişkin boyunun ideal düzeylere ulaşacağı garanti edildikten sonra sivilce tedavisi için izotretinoin tedavisinin kullanılması çok akılcı bir yaklaşım olur.

Ankara Çocuk Endokrinoloji Uzmanı olarak size ve çocuklarınıza yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.